زندگی نامه دکتر مسعود پزشکيان
تولد و دوران پيش از دانشگاه
مسعود پزشکيان، در ۷ مهر ماه ۱۳۳۳ در خانواده ای مذهبی، در شهر مهاباد ديده به جهان گشود. مدرسه را در مهاباد تمام کرد و برای ادامه تحصيل به هنرستان کشاورزی در اروميه رفت و در رشته صنايع غذايی، ديپلم گرفت. در ۱۳۵۲ به عنوان سپاهی ترويج به شهر مرزی زابل از توابع استان سيستان و بلوچستان اعزام و مشغول خدمت سربازی شد. در شهر زابل با برقراری ارتباط با جوانان و نوجوانان شهر، آنها را مجذوب خود ساخت و با کمک همين جوانان، مسجدی ساخت و به کار فرهنگی پرداخت و در ارشاد آنان همت گماشت. به خاطر فعاليت هايی که در محل ماموريت خود انجام می داد و نيز به جرم تمرد از دستورات، توسط رکن ۲ ارتش شاهنشاهی توبيخ شد.
وقايع و تجربيات دوران سربازی، تاثير به سزايی در مسير زندگی او داشت. پس از اتمام دوران سربازی، تصميم گرفت که پزشک شود. با تلاش و پشت کاری که داشت، در ۱۳۵۴ ديپلم طبيعی گرفت و سپس در سال ۱۳۵۵ از رشته پزشکی شهر تبريز قبول شد.
از ورود به دانشگاه تا پيروزیِ انقلاب
جو حاکم بر بيشتر دانشگاه های کشور، مخصوصا دانشگاه تبريز در اواخر حکومت شاهنشاهی بيشتر در دست چپ‌ها (کمونيست‌ها) بود. دانشجويانی که وارد دانشگاه می‌شدند و راه مبارزه را در پيش می‌گرفتند، به خاطر جو غالب دانشگاه در آن زمان، از جنبش چپ اقتصادی تاثير می‌پذيرفتند. جو حاکم، جوی ضد سرمايه داری و بورژوازی بود، در چنين فضايی هرکس می‌خواست خود را انسانی مبارز معرفی کند و برای خود اعتباری کسب کند، می‌بايست خود را با تفکرات اين گروه همسو نشان دهد. در اين جو دانشجويان مسلمان حتی نمی‌توانستند، در ملاء عام نماز بخوانند. تشکل‌های دانشجويی در دست گروه‌های چپ بود و حضور گروه‌های مذهبی در دانشگاه کمرنگ بود. در اين فضا مسعود پزشکيان وارد دانشگاه تبريز شد. او بدون توجه به جو حاکم، کلاسهای قرآن و نهج البلاغه تشکیل داد؛ تا به اين وسيله بتواند دانشجويان مسلمان را منسجم و متحد کند. رفته رفته به تعداد دانشجويان شرکت کننده در اين کلاس‌ها افزوده شد و کلاس ها رونق خاصی پيدا کرد.
اين جمع به همراه ساير دانشجويان مسلمان دانشگاه تبريز با هدايت مسعود پزشکيان، نقش عمده‌ای در تظاهرات تاريخی ۲۲ بهمن مردم تبريز ايفا کردند. در همين راهپيمايی برادرش توسط ماموران تير خورد و پس از بستری شدن توسط حکومت زندانی شد.
پس از پيروزی انقلاب؛ انقلاب فرهنگی و جنگ تحميلی
پس از انقلاب دکتر مسعود پزشکيان با تاسيس انجمن اسلامی دانشجويان دانشکده پزشکی و ادامه کلاسهای قرآن و نهج البلاغه و جلسات بحث و مناظره، باعث تقويت نيروهای مذهبی و وحدت آنها شد.
در آن زمان، انجمن اسلامی دانشکده پزشکی قوی ترين انجمن در کل دانشگاه تبريز بود. در سال ۵۸، پس از اينکه چپ‌ها مراسم سخنرانی آيت الله هاشمی رفسنجانی را در دانشکده پزشکی به هم زدند، کار به درگيری فيزيکی بين دانشجويان مخالف و طرفداران انقلاب کشيد و به بسته شدن دانشگاه انجاميد. با پيام امام خمینی و اعلام همبستگی ساير دانشگاه‌ها، در نهايت انقلاب فرهنگی اتفاق افتاد. پس از تعطيلی دانشگاه، با عضويت در جهاد سازندگی و رفتن به روستاهای دورافتاده و تلاش برای محروميت زدايی، و با فعاليت در جهاد دانشگاهی برای توسعه علمی و تخصصی کشور، در تثبيت و تقويت انقلاب کوشيد. در همين ايام بود که جنگ نيز شروع شد. در دوران جنگ تحميلی، دکتر پزشکيان به عنوان مسوول اعزام اکيپ‌های پزشکی به مناطق عملياتی فعاليت داشت و در بسياری از عمليات‌ها، به عنوان رزمنده و پزشک حضور فعال داشت و در پشت جبهه نيز به مداوای مجروحان می‌پرداخت.
دکتر پزشکیان پس از اتمام دوره پزشکی عمومی در سال ۶۴، مدتی به عنوان مربی فيزيولوژی در دانشکده پزشکی تدريس کرد. اما اين روال طولی نپاييد و ادامه تحصيل را به تدريس ترجيح داد. به نحوی که اوقاتی را که از جبهه و جنگ فراغت می‌يافت به تحصيل و مطالعه اختصاص می‌داد. تا اينکه جنگ تمام شد. دو سال پس از اتمام جنگ، يعنی در سال ۱۳۶۹، پزشکيان مدرک تخصص جراحی عمومی را از دانشگاه تبريز کسب کرد و بلافاصله دوره فوق تخصص را شروع کرد. در سال ۱۳۷۲ با مدرک فوق تخصص جراحی قلب از دانشگاه علوم پزشکی ايران، فارغ التحصيل شد و در بيمارستان شهيد مدنی تبريز به خدمت حرفه‌ای و علمی مشغول شد.
رياست دانشگاه تا وزارت بهداشت
پزشکیان پس از مدتی فعاليت علمی در بيمارستان قلب شهيد مدنی، رياست بيمارستان را عهده دار شد. تا اينکه در سال ۱۳۷۳، از طرف دکتر عليرضا مرندی، وزير وقت بهداشت و درمان دولت آيت الله هاشمی رفسنجانی، به رياستِ دانشگاه علوم پزشکی تبريز منصوب شد. در دوران شش ساله‌ی رياست دانشگاه (از ۷۳ تا ۷۹)، خدمات ارزنده‌ای انجام داد و آثار ماندگاری از خود به جا گذاشت. کارنامه عملکرد پزشکيان در دانشگاه علوم پزشکی تبريز بسيار درخشان بود.
- ارتقای جايگاه دانشگاه علوم پزشکی تبريز از تيپ ۲ به تيپ ۱؛
- احداث ۶۰۰ خانه بهداشت به نام ۶۰۰ شهيد گلگون کفن انقلاب اسلامی در مدت ۶ ماه در روستاهای استان
- ساخت و راه اندازی ۵۰ مرکزِ بهداشتی در سطح استان؛
- اخذ امتياز، احداث، تکميل ساخت و بهره برداری از مرکز مديريت کشوری سلامت در تبريز (NPMC)؛
- مطالعه و راه اندازیِ طرح پزشک خانواده و سيستم ارجاع در چارچوب مقررات ممکن در استان؛
- توسعه فضاهای آموزشی و تحقيقاتی.
- و …
اينها تنها بخش کوچکی از موفقيت هايی است که در اين دوران حاصل شد.
فعاليت های اثربخش دکتر پزشکيان در دوره رياست دانشگاه علوم پزشکی و انعکاس آن در سطح ملي و بين المللی، استان آذربايجان شرقي و تبريز را در کانون توجه سياستگذاران، نخبگان و متخصصان بخش سلامت و ساير بخش ها قرار داد. به طوری که مسوولين ارشد وزارت بهداشت، حوزه هاي سياستگذاری و تصميم سازی در ساير بخش ها (مجلس، معاونين رئيس جمهوری)، نمايندگان سازمان جهاني بهداشت و مديرکل وقت آن سازمان با حضور در استان از نزديک دست آوردهاي حاصل شده را مورد توجه و بررسي قراردادند و اکثراً خواستار گسترش و تعميم اين دستاوردها در سطح ملی شدند.
دکتر فرهادی وزير بهداشت و درمان در دوره اول رياست جمهوری سيد محمد خاتمی، در اواخر دوران وزارت خود از دکتر پزشکيان دعوت کرد که به عنوان معاون سلامت به تهران برود. به اين ترتيب دکتر پزشکيان عازم تهران شد و شش ماه معاونت سلامت وزارت بهداشت را بر عهده داشت. نهايتا در دور دوم رياست جمهوری آقاي خاتمی، با توجه به درايت، کارآيي و شايستگی های علمی و مديريتی و همچنين تعهد و اخلاص توسط رياست محترم جمهوري جهت تصدی مقام وزارت بهداشت به مجلس شورای اسلامی معرفی شد و از مجلس رای اعتماد گرفت.
دوران وزارت بهداشت تا نمايندگی مجلس
برخی از مهمترين دستاوردهای دوران چهار ساله‌ی پزشکیان در مقام وزیر بهداشت:
- ترجيح اولويت اقشار آسيب پذير در ارايه خدمات بهداشتی و درمانی؛
- تصويب و اجرای قانون بيمه روستايی و دادن دفترچه بيمه برای نزديک به ۲۵ ميليون روستايی شهرهای زير ۲۰هزار نفر جمعيت؛
- تصويب و اجرای قانون بيمه بستری؛
- افزايش تقريبا دو برابری بودجه وزارت بهداشت و درمان با همکاری و کمک مجلس؛
- راه اندازی طرح پزشک خانواده؛
- ايجاد اشتغال برای تمام پزشکان عمومی و کادر پيراپزشکی؛
- تغيير روند تحقيقات و ارزيابی مستمر علمی بخش آموزش؛
- افزايش مقالات خارجی
- ارايه طرح بيمه افراد بی بضاعت، که امکان پرداخت هزينه های درمان را ندارند و توسط هيچ ارگان
- يا سازمانی بيمه نشده اند، روی تخت و تلاش برای تصويت و اجرای آن
- بيمه تصادفات
- طرح اورژانس و نوسازی ناوگان آمبولانس های کل کشور
- و ….
همه اين اتفاقات در شرايطی افتاد که وزارت بهداشت و دکتر پزشکيان با مشکلات عديده ای از خارج از حوزه وزارت بهداشت مواجه بودند: از جمله طرح جدايی آموزش از وزارت بهداشت و ادغام آن در وزارت علوم، که با تلاش فراوان مانع از اين اتفاق شدند؛ طرح جدايی وزارت رفاه و تامين اجتماعی از وزارت بهداشت، که علارغم تلاش و مخالفت وزارت بهداشت و دکتر پزشکيان، اين اتفاق افتاد و نيز طرح استيضاحِ دکتر پزشکيان در مجلس که منتهی به رای بالاتر دکتر پزشکيان نسبت به زمان رای اعتماد شد.
پس از اتمام دوران وزارت، علارغم اصرار و درخواست‌های فراوان مبنی بر اقامت ايشان در تهران و ادامه فعاليت های علمی و سياسی از پايتخت، دکتر پزشکيان به خاطر علاقه و تعلق خاطرش به آذربايجان، از قبول تمام پيشنهادها سرباز می زند و به تبريز، ديار غيور مردان، بازمی گردد تا به عنوان يک پزشک، به شهر و مردم خود خدمت کند.
مجلس شورای اسلامی
فعاليت به عنوان يک جراح قلب در بيمارستان شهيد مدنی تبريز علارغم منافع مالی و آسايش شخصی، همه آن چيزی نبود که دکتر پزشکيان می خواست. مشکلات مردم و منطقه و احساس مسئوليت دست به دست هم می دهند تا ايشان در انتخابات هشتمين دوره مجلس شورای اسلامی ثبت نام کنند. با حسن نظر مردم و رای بالای آنها دکتر پزشکيان به عنوان نماينده مردم محترم تبريز، آذرشهر و اسکو انتخاب شدند و هم اکنون به عنوان نماينده مجلس برای خدمت به مردم کشور و مخصوصا منطقه آذربايجان تلاش می‌کنند.