استان خراسان شمالی با تاریخی بیش از حدود پنج تا هشت هزار سال قدمت یکی از مهمترین بخشهای تاریخ حکومت مرکزی ایران بوده است. پایتخت پارتها، گذرگاه سیاحان و کشورگشایان و بستری برای قومیتهای مختلف از ترک، کرد (کرمانج)، ترکمن، بلوچ، عرب و فارس بوده و هست. بهعبارتی، استان خراسان شمالی از گنجینههای رنگانگ فرهنگی و تاریخی ایران است اما بر اساس سفرنامههای «بدایع السمر و وقایع السفر»، «شجاعالدوله سوم» و «شرح احوال قوچان» میتوان ادعا کرد خراسان شمالی نگین انگشتری است که بنا به دلایل مختلف آبستن حوادث مهمی بوده و به همین دلیل از رکابش در آمده و از توجه محروم گشته است.
به قلم خبرنگار پایگاه اطلاعرسانی دکتر مسعود پزشکیان، مسیر دومین سفر استانی دکتر مسعود پزشکیان و برخی از اعضای کابینه دولت چهاردهم از جاده ابریشم میگذشت. خراسان شمالی چندین سال است به استانی مجزا تبدیل شده و با کشور ترکمنستان و استانهای خراسان رضوی، گلستان و سمنان همجواری دارد و متأسفانه از نظر شاخصههای توسعه یکی از بخشهای محروم ایران است و نیاز به توجه بیشتر دارد.
از پاریس کوچولو تا بیژنگِرد
روزهای چهارشنبه تا جمعه، پنجم تا هفتم دی ماه 1403، همراه اعضای دولت چهاردهم بهعنوان گروه رسانهای دکتر مسعود پزشکیان به این استان سفر کردیم. بجنورد نخستین مقصد بود؛ «پاریس کوچولو» نام دیگر بجنورد است. البته بروجرد و ارومیه نیز موصوف این وصفاند. «بیژنگِرد» هم نام دیگر بجنورد است؛ یعنی ساخته بیژن و آبادشده به دست بیژن است. شهر بیژنگرد نیز بر اساس حکایت بیژن و منیژه، در شاهنامه فردوسی، مکانی بوده که منیژه، بیژن را از چاه نجات داد و شهری در آن مکان بنا کرد.
در این شهر مانند قم، یزد و چابهار کیوسک عابرآب خودرو در معابر وجود دارد و برای هر 10 لیتر آب تصفیهشده باید شش هزار تومان پرداخت کرد. به داخل شهر رفتیم. عموم مردم و به طور خاص دانشجویان از قطعی برق، کمبود فرصت شغلی و کیفیت آموزشی گله داشتند. آنها میخواستند پرداخت تسهیلات بانکی گوناگون با بهره کم و وام ازدواج سرعت بیشتری یابد و رفع محرومیتهای زیرساختی و رونق معیشت هم از دستاوردهای حقیقی سفر رئیسجمهور باشد.
توجه به ادامه تحصیل دختران اهل سنت
صبح پنجشنبه ششم دی ماه، همراه عبدالکریم حسینزاده، معاون توسعه روستایی و مناطق محروم، به مناطق مرزی استان خراسان شمالی؛ شهرستان راز و جرگلان سری زدیم. امتداد جاده حکایت از هوایی بسیار مطلوب داشت و هیچ خبری از آلایندههایی که بلای جان تهرانیان شده نبود.
بازدید از طرح آبرسانی مجتمع آب آشامیدنی پایدار پرسه سو، دیدار با مردم محلی، گفتوگو با علمای اهل سنت و سران طوایف ترکمن، دیدن زنان کارآفرین فرشباف تاروپود این سفر را تشکیل داد. ادامه تحصیل فرزندان بهویژه دختران نگرانی مردم منطقه بود؛ نبود مدرسه و فضای آموزشی پس از گذراندن مقطع ابتدایی دانشآموزان را از ادامه بازمیدارد.
راز و جرگلان یکی از شهرستانهای مرزی خراسان شمالی است. قرار شد دولت بستر لازم را برای بهرهبرداری از ظرفیت بیش از 300 کیلومتر مرز مشترک با کشور ترکمنستان فراهم کند تا بازارچه مزری برای رونق کسبوکار افراد بومی احیاء شود.
سوغاتی رئیسجمهور برای خراسان شمالی
از ظهر گذشته بود؛ در محل اجلاسیه سراسری نماز حاضر شدیم. حجتالاسلام رضا نوری، نماینده ولی فقیه در خراسان شمالی، گفته بود: «سوغاتی رئیسجمهور برای استان خراسان شمالی صدور مصوبات و تصمیماتی در حوزههای مختلف همچون حوزه علمیه، دانشگاهی، اقتصادی و دامداری استان است که میتواند دستاورد خوبی برای مردم استان داشته باشد.» و به مناسبت این اجلاس، ۱۸ نمازخانه بینراهی و ۵۲ نمازخانه در مجتمعهای خدماتی رفاهی کشور هم به بهرهبرداری رسید.
اما سخنرانی دکتر پزشکیان، در اجلاسیه سراسری نماز، نخستین برنامه او بود. او در سخنان کوتاهی یادآور شد: «صراط مستقیم این است که دروغ نگوییم، شهادت نادرست ندهیم و حق مظلوم و یتیم را زیر پا نگذاریم.» رعایت عدل و انصاف مبتنی بر درسهای نهج البلاغه نیز مورد تأکید رئیسجمهور بود. او به تمامی نمازگزاران تلنگر زد که اگر به نماز باور داشته باشیم از مسیر انصاف منحرف نمیشویم و نماز زمانی اقامه میشود که مدیران متعهد به حقوق مردم باشند.
انتقادی که به رئیسجمهور شد
با توجه به رتبه تک رقمی خراسان شمالی در فقر و محرومیت، دکتر پزشکیان بلافاصله به دیدار فعالان اقتصادی رفت و به مطالبات و پیشنهادهای چندین تن از آنها گوش سپرد. او کلید پیشرفت را در گرو تکیه بر توانمندیهای خودمان عنوان کرد و گفت: «دولت چهاردهم در مسیر پیشرفت استانها مانع ایجاد نمیکند. برای شما فعالان اقتصادی هر آنچه از دستمان برآید مهیا خواهیم کرد. همزمان شما هم باید بستری فراهم کنید تا پیشرفت مهیا شود.»
سیاست دولت وفاق تاکنون انتخاب مدیران بر اساس توانمندی بوده است. بنابراین، نژاد، قومیت و جنسیت نباید باعث تبعیض در انتخاب مدیران شود. همین موضوع تاکنون چندین مرتبه موجب نقد رویکرد دکتر پزشکیان پس از تغییر دولت بوده است. در این نشست، جمعی از فعالان خواهان تغییر و تحول در ساختار مدیریتی استان بودند اما رئیسجمهور گفت: «نیروهای انسانی را نباید با تغییر دولتها عوض کنیم. باید هدف را روشن کنیم و با آموزش و مهارت نیروها را پرورش دهیم.»
خدا ما را شرمنده شهدا نکند
رئیسجمهور در منزل شهیدان ابراهیم و علیرضا رمضانی و فیضلالله سجادی حاضر شد و با خانواده این شهیدان دیدار و گفتوگو کرد و در این دیدار ضمن تجلیل از مقام والای شهدای استان خراسان شمالی گفت: «ما دعای خیر مادران شهدا را حامی و پشتیبان خود میدانیم و از خدای متعال میخواهیم ما را در این مسئولیت یاری کند تا شرمنده شهدا نباشیم.»
دکتر مسعود پزشکیان دومین روز از سفر را به بازدیدهای سردزدهاش پرداخت؛ بازدید از مرکز تشخیصی درمان قلب بجنورد، نمایشگاه تخصصی کشاورزی استان خراسان شمالی و یکی از مراکز نگهداری کودکان بیسرپرست صبح جمعه هفتم دی ماه انجام شد و سپس به دیدار مردم رفت.
وقتی دستور خاموشی لامپهای اضافه صادر شد
رئیسجمهور در حالیکه مرشد ضرب زورخانهای را به اوج رسانده بود در جمع اقشار مختلف مردم حاضر شد و اعلام کرد: «اکنون روز عمل است. باید به تعهداتی که دادیم و حرفهایی که زدیم عمل کنیم. مملکت برای همه ما و برای تمامی ایرانیهاست. این که عدهای دیگران را غیرخودی بدانند درست نیست.» در همین حین جوانان او را تشویق کردند و کمی نظم مراسم به هم خورد. در این دیدار صمیمی افرادی خارج از برنامه دغدغههای خود را به گوش رئیس دولت وفاق رساندند. اجرای رقص با چوخه و اهدای بازوبند پهلوانی به قهرمان سعید عباسی از برنامههای دیگر این دیدار بودند.
ناگفته نماند در این مراسم پزشکیان برای عمل به پویش دو درجه کمتر گفت: «ما چند برابر اروپا گاز و برق مصرف میکنیم؛ چرا وقتی نور آفتاب اینجا هست چراغها را روشن کردهایم؟ و چه لزومی دارد جایی را که میتوانیم گرم نکنیم اینقدر گرم کنیم؟ اگر هرکس یک گام بردارد و چند درجه دمای منزلش را پایین بیاورد و دو چراغ خاموش کند، ناترازی نخواهیم داشت.» دکتر مسعود پزشکیان بلافاصله پس از این مراسم به محل تصفیهخانه تکمیلی پتروشیمی خراسان شمالی رفت و بخشی از آن را به بهرهبرداری رساند و رئیسجمهور، در حاشیه این سفر، با الهام علیاف، همتای آذربایجانی خود، تماس تلفنی برقرار کرد و ضمن ابراز تأسف از سانحه سقوط هواپیمای مسافربری خطوط هوایی این کشور، جان باختن تعدادی از شهروندان این کشور را تسلیت گفت.
هنر این نیست که نخبه باشیم
دیدار با نخبگان و فرهیختگان خراسان شمالی دیگر برنامه دکتر پزشکیان بود. او در این دیدار به صراحت وجود مشکلات را تأیید کرد و افزود: «اگر نپذیریم مشکل وجود دارد، هیچ درمانی مؤثر نخواهد بود. استان خراسان شمالی از توانمندیهای بالایی برخوردار است، گوی و میدان در دست دانشجویان است، استان را به جایی برسانید که مردم استان، لایق و شایسته آن هستند.» پزشکیان به نقد نخبگی پرداخت و گفت: «هنر این نیست که نخبه باشیم و استان، شهرستان یا کشور خود را ترک کنیم، هنر این است که در همین شرایط موجود، مشکلات را شناسایی کرده و راهحلهایی پیدا کنیم که موجب شکوفایی توانمندیها و رشد محیط خودمان شود.»
نشست توسعه عدالت در فضای آموزشی هم پس از اقامه نماز مغرب و عشاء در سالن همایشهای دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد برگزار شد. رئیسجمهور در این نشست با اشاره به توسعه عدالت کمی و کیفی آموزش، گفت: «تمام امکانات دولت در اختیار مدرسهسازی است، به وزیر آموزش و پرورش تأکید کردم که کمبود مدرسه در سال آینده قابل قبول نیست. باید فضاهای ورزشی مناسب در مدارس گسترش یابد، دهیاران، بخشداران و شوراها با مردم صحبت کنند تا زمین مناسب برای مدرسهسازی فراهم شود.»
جلسه شورای برنامهریزی و توسعه خراسان شمالی پایانبخش سفر دکتر پزشکیان بود. در این جلسه، علاوه بر محمدجعفر قائمپناه، معاون اجرایی رئیسجمهوری، و محسن حاجیمیرزایی، رئیس دفتر رئیسجمهوری، احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، علیرضا کاظمی، وزیر آموزش و پرورش، عباس علیآبادی، وزیر نیرو، و غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی، زهرا بهروزآذر، معاون امور زنان و خانواده، و عبدالکریم حسینزاده، معاون توسعه روستایی و مناطق محروم، سخن گفتند.
چکیده مصوبات سفرنامه خراسان شمالی
بر اساس مصوبات جلسه شورای برنامهریزی استان خراسان شمالی، مقرر شد که نزدیک به هفت هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان از بودجه عمومی به پروژههای مختلف راه، کشاورزی، بهداشت و درمان، آموزش و پرورش و مسائل فرهنگی استان تخصیص داده شود. بانکها نیز نزدیک به ۲۰ هزار میلیارد تومان تعهد کردند تا برای توسعه تجارت و صنعت و بخش خصوصی اعتبار اختصاص دهند. همچنین مقرر شد تا شرکتهای دولتی و نیمهدولتی و غیرخصوصی نزدیک به شش هزار میلیارد تومان در استان سرمایهگذاری کنند. دو هزار میلیارد تومان نیز برای پروژه بزرگ آبرسانی از پروژه سرانی شهرستان شیروان به کل استان تخصیص یافت؛ پروژه سرانی یک پروژه بسیار مهم و بزرگی است که بر اساس گفته کارشناسان مشکل آب کل استان را میتوان با آن حل کرد.