سال گذشته با رخداد حادثۀ ناگهانی برای حجتالاسلاموالمسلمین سید ابراهیم رئیسی سپهر سیاسی ایران دگرگون شد و برگزاری انتخابات زودهنگام، فضای سیاسی کشور را به مرحلۀ جدیدی وارد کرد؛ انتخاباتی شکل گرفت که برخلاف انتخابات ریاستجمهوری سیزدهم و انتخابات مجلس دوازدهم، حضور و عزم اصلاحطلبان برای رقابت در آن جدی بود.
علی شکوریراد، پزشک و فعال سیاسی اصلاحطلب، در گفتوگو با پایگاه اطلاعرسانی دکتر مسعود پزشکیان از خاطرات آن روزها میگوید. او از ثبتنام تا تشکیل ستاد خاطره دارد و به شعارهای روزهای انتخابات دکتر پزشکیان نیز انتقادهایی مطرح میکند اما خود را حامی رئیسجمهور میداند.
در ادامه متن این گفتوگو را بخوانید و نسخۀ کامل آن را در آپارات پایگاه اطلاعرسانی دکتر مسعود پزشکیان ببینید:
به دکتر پزشکیان رأی ندادم اما تمامعیار از او حمایت کردم
علی شکوریراد با اشاره به مشارکت نداشتن جبهۀ اصلاحات در انتخابات مجلس شورای اسلامی، دلیل اصلی این تصمیم را بیمعنایی آن رقابتها دانست و توضیح داد: تحلیل ما این بود که انتخابات بیمعناست ازاینجهت که رقابتی وجود نداشت و سلامت آن هم محل تردید بود و مجلس نمیتوانست تأثیرگذار باشد. اما در انتخابات ریاستجمهوری، فکر میکردیم هر قدر از رئیسجمهور سلب اختیار شده باشد و امید زیادی هم نباشد اما در صورت تأیید صلاحیت یک نامزد قابلقبول، وارد رقابت شویم.
این فعال سیاسی خاطر نشان کرد: در مجمع عمومی از دکتر پزشکیان چند سؤال پرسیدم، اشکال وارد کردم و پرسیدم که چرا شما عضو هیچ حزبی نیستید؟ ایشان هم گفت احزاب مانیفست مشخصی ندارند و من هم نرفتم عضو شوم. برای من پاسخ قانعکنندهای نبود. سؤال دیگر هم در مورد اعتراضات بود و پاسخ دادند که من در مورد اعتراضات موضعگیری و اظهارنظر کردم. در جلسۀ مجمع عمومی بهعنوان نمایندۀ حزب اتحاد شرکت کرده بودم و به دکتر پزشکیان رأی ندادم؛ اما بعد از اینکه مجمع عمومی رأی داد بر اساس مصوب این مجمع تمامعیار از دکتر پزشکیان حمایت کردیم.
دعا میکردیم ستاد کار موج انتخاباتی را خراب نکند
دبیرکل سابق حزب اتحاد ملت باتوجهبه فضای شلوغ و بیبرنامه ستاد دکتر پزشکیان در روزهای انتخابات، گفت: دکتر پزشکیان اصلاً برنامهای برای انتخابات نداشت و حتی باور نداشت که میخواهد کاندید شود؛ در باور او نبود که تأیید صلاحیت میشود. بعد از اینکه دکتر پزشکیان تأیید صلاحیت شد موجی ایجاد شد که فکر میکنم این موج کار کرد. ستاد کار زیادی نمیتوانست انجام دهد و دعا میکردیم که ستاد کار این موج را خراب نکند چون کارهای ستاد منسجم و برنامهریزیشده نبود. درعینحال خیلی هم شلوغ میشد و هیجانی ایجاد شده بود و این موج توانست کار را پیش ببرد.
او با اشاره به دیگر افراد تأیید صلاحیتشده گفت: ما اصلاً به انتخابات فکر نمیکردیم که ناگهان این اتفاق افتاد و به فاصلۀ کوتاهی در جریان انتخابات قرار گرفتیم؛ به نظر میرسید همۀ نامزدها هم همین وضعیت را داشتند نه تیمی جمع کرده بودند و نه برنامهای تدوین شده بود. بعد از تأیید صلاحیت دکتر پزشکیان برای بسیاری این احساس به وجود آمد که شاید حاکمیت در شیوۀ حکمرانی خود بازنگری کرده است؛ این احساس در انتخابات سال ۱۴۰۰ دیده نمیشد. همین برداشت، به آن موج دامن میزد. در واقع، این تصور شکل گرفت که با این ترکیب کاندیدها او تأیید شده تا انتخاب شود.
پزشکیان تیم نداشت
این فعال سیاسی اصلاحطلب با اشاره به صحبتهای انتخاباتی دکتر مسعود پزشکیان، بیان کرد: چند نکتۀ مهم را مطرح میکرد، نخست اینکه او صراحتاً اعلام کرد عضو هیچ حزب سیاسی نیست؛ این افتخار او بود اما در نگاه کنشگران سیاسی و اصلاحطلبان این موضوع نقطهضعف تلقی میشد. اما از سوی خودش بهعنوان ویژگی متمایزکننده بیان میشد و انگار در نظر او مزیت محسوب میشد و افتخار بود.
شکوریراد در بیان نکتۀ دوم دربارۀ دکتر پزشکیان تصریح کرد: معمولاً برای هر نامزد انتخاباتی، از مجلس گرفته تا ریاستجمهوری، اگر نامزدی برنامه نداشته باشد نقطهضعف محسوب میشود. بههرحال کسی که برای پستی کاندیدا میشود، از او انتظار میرود تا برنامهای برای اجرا داشته باشد. اما پزشکیان برنامه نداشت و بهجای آن به برنامۀ هفتم توسعه و سیاستهای کلی نظام و مقام معظم رهبری اشاره و بارها تکرار میکرد.
او ادامه داد: نکتۀ سوم این بود؛ پزشکیان تیم نداشت. کسانیکه تیم تبلیغاتی پزشکیان را تشکیل دادند عمدتاً افرادی بودند که در تیم نامزدهای دیگر فعال بودند و آنها پس از رد صلاحیت نامزد مورد نظرشان به پزشکیان پیوستند. برای مثال، افرادی که قبلاً در کنار جهانگیری، لاریجانی و سایر نامزدهای رد صلاحیتشده فعالیت میکردند، بعدها از دکتر پزشکیان حمایت کردند. از جمله این افراد میتوان به دکتر ظریف، آذری جهرمی و آقای ربیعی اشاره کرد؛ کسانیکه در واقع جزو تیم اصلی پزشکیان نبودند و این موضوع بهعنوان نقطهضعفی برای او تلقی میشد؛ اگرچه پزشکیان این موارد را کتمان نمیکرد.
وفاق؛ فراتر از دعوا نکنیم
دبیرکل سابق حزب اتحاد ملت در خصوص شعار دعوا نکنیم، تأکید کرد: به نظر میرسید که مفهوم وفاق برای پزشکیان چندان روشن نبود؛ چون آنچه او میگفت در واقع همان «دعوا نکنیم» بود، نه وفاق به معنای دقیق سیاسی و حکمرانی خوب. وفاق یک مفهوم پیچیده و تعریفشده در فرهنگ سیاسی است و یکی از مؤلفههای مهم حکمرانی خوب محسوب میشود. البته شعار «دعوا نکنیم» ممکن است برگرفته از آیهای از قرآن باشد که بهضرورت پرهیز از نزاع برای تضعیف نشدن و حفظ قدرت اشاره دارد، هرچند دکتر پزشکیان صراحتاً به این آیه استناد نکرده بود. بااینحال، باتوجهبه آشنایی او با فرهنگ قرآنی و نهجالبلاغه، میتوان حدس زد که منبع الهام او قرآن یا نهجالبلاغه بوده باشد.
او در خصوص معنای وفاق توضیح داد: معنای دقیق وفاق در حکمرانی این است که برای اجرای برنامهها و کارهای بزرگ، لازم است همۀ جناحها به توافق برسند و نیروها بسیج شوند تا پروژهها بهدرستی پیش بروند. بدون وفاق جناحی، هیچ کار بزرگ و مهمی موفق نخواهد بود. اما پزشکیان این مفهوم را با عنوان «دعوا نکنیم» مطرح میکرد که بعدها به «وفاق» تعبیر شد. در مناظرات و تبلیغات انتخاباتی، تعریفی از وفاق توسط او نمیبینیم و بیشتر به همین محور «دعوا نکنیم» تأکید داشت.
شکوریراد ادامه داد: پس از انتخابات، این مفهوم از سوی برخی جریانها به سوءاستفاده کشیده شد. به نظر میرسد خود دکتر پزشکیان هم دچار سوءتفاهمی در فهم «وفاق» شد. او تصور میکرد وفاق یعنی استفاده از تمام نیروها، حتی نیروهای رقیب، درحالیکه در واقع وفاق به معنای بسیج نیروهای همجهت و زیر یک هژمون برای پیشبرد اهداف است. ورود نیروهای رقیب به مجموعهای که قرار است کار مشخصی انجام دهد، باعث ایجاد خلل و مانعتراشی میشود.
پزشکیان چارچوبهای اصلاحطلبانه دارد
این فعال سیاسی اصلاحطلب در خصوص ایدئولوژی دکتر پزشکیان، بیان کرد: دکتر پزشکیان خودش را اصلاحطلب نمیداند اما چارچوبهای اصلاحطلبانه دارد چون عقلانی فکر میکند و ایدئولوژیک نیست. ایدئولوژی ذهن را میبندد؛ همه ایدئولوژی دارند اما اینکه در برخورد با مسائل تا چه اندازه ایدئولوژیک رفتار شود، مهم است. چون وقتی از حد خود فراتر رود و به توهم نزدیک میشود بنابراین هم به ضرر فرد و هم جامعه خواهد بود. این مرز باریک میان عقلانیت و تعصب است؛ جاییکه اگر ایدئولوژی انسان را وادار به رفتار خلاف عقل کند، به مرحلۀ توهم میرسد.
شکوریراد در پایان خاطر نشان کرد: دکتر پزشکیان توجه زیادی به کار کارشناسی دارد این موضوع نقطهقوت او محسوب میشود. به همین دلیل من همچنان از او حمایت میکنم؛ هرگاه عقلانیت را کنار بگذارد و بهجای آن از تعصبات ایدئولوژیک پیروی کند، دیگر نمیتوان حامی او بود.