«هنر واقعی این است که علم در خدمت مردم خودمان باشد»؛ این نکته را بارها تکرار کرده است اما تحقق آن چگونه است؟ چگونه علم در خدمت انسان اخلاقی قرار میگیرد و عدالت برقرار میشود؟
به قلم خبرنگار پایگاه اطلاعرسانی دکتر مسعود پزشکیان، در تاکسی نشستهام و پیامکهای دیروز و پریروز را بالا و پایین میکنم؛ سالی یکی دو بار به معلمهای قدیمیام تبریک میگویم. عید را و روز معلم را. امروز صبح، ۱۴ اردیبهشت، هم قرار است با رئیسجمهور به مراسم گرامیداشت روز معلم و دیدار با فرهنگیان برویم.
داخل سالن، خبرنگاران مشغول گرفتن مصاحبه از معلمان و دانشجویان دانشگاههای فرهنگیان هستند و هرکدام از آنها نکتهای دارند؛ از آموزش بهتر دانشآموزان و رشد علمی و مهارتی آنها تا بهروزرسانی مدل آموزش و همگامی با فناوریهایی همچون هوش مصنوعی سخن میگویند.
در بخش اولیه مراسم، دبیر ستاد بزرگداشت مقام معلم، گزارش مفصلی از عملکرد وزارتخانه در پایش و شناسایی معلمان و کارکنان نمونه ارائه داد و پس از آن یکی از معلمان نمونه به سخنرانی پرداخت. آقای معلم از امید گفت؛ از امیدی که ناشی از پیگیری و تأکیدهای رئیسجمهور برای حوزۀ آموزش و پرورش بود و مشوق آموزگاران شده بود. بعد از این سخنرانی، ویدئویی پخش شد که توجه جمعیت را به خودش جلب کرد؛ برشهایی از سخنرانیهای رئیسجمهور و وزیر آموزش و پرورش در ماههای نخست دولت، و بعد از آن فعالیتهایی که در راستای اجرا شدن این موارد انجام شده بود. در بخشی از ویدئو، یکی از مدارس در حال ساخت نشان داده میشد و چند دختربچه با چشمانی ذوقزده به آماده شدن دبستانشان نگاه میکردند؛ شور و شوق در چهرۀ دکتر پزشکیان به راحتی دیده میشد، انگار که رؤیای چندین سالهاش داشت محقق میشد. ساخت و جایگزینی مدارس کانکسی و کپری با مدارس استاندارد زمانبر و حتی دور از ذهن به نظر میآمد، اما هرچه به موعد یکسالۀ وعدۀ رئیسجمهور نزدیکتر میشویم، دستاوردها بیشتر و بیشتر میشوند.
دو معلم نمونۀ دیگر هم سخنرانی کردند و از طرحها و ایدههایشان میگفتند. پس از آن، یک گروه سرود از نوجوانان آمدند و با لباسهای رنگارنگ، رنگ دیگری به مراسم دادند. یک ترانه برای روز معلم، و یکی در وصف امام رضا (ع) خواندند و رئیسجمهور، مقامات و مهمانان همراهشان به تشویق پرداختند. سپس دکتر کاظمی، وزیر آموزش و پرورش، برای سخنرانی به روی صحنه رفت و گزارشی از اقدامات هشت ماهۀ وزارتخانهاش داد؛ از طرح رتبهبندی معلمان، تا پرداخت معوقات و برنامۀ کلیدی عدالت آموزشی. برای اجرای برنامۀ عدالت آموزشی، نزدیک به ۳۰ جلسه در کمتر از ششماه برگزار شده و تعداد قابل توجهی مدرسه نیز ساخته یا افتتاح شده است.
به نظر میآمد رئیسجمهور امروز سرحال است؛ بخشی از برنامۀ مورد توجهاش به ثمر رسیده اما هنوز کارها مانده است. «سرمایه انسانها هستند، سرمایۀ واقعی همین فرزندان هستند که باید با آموزش علمی و مهارتآموزی، به انسانهایی خلاق و توانمند تبدیل شوند»؛ دکتر پزشکیان از همان جملات اول، یک راست به موضوع اصلی رسید؛ «وَأَقِیمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَلَا تُخْسِرُوا الْمِیزَانَ؛ و وزن را به انصاف برپا دارید و در سنجش مکاهید.» دکتر پزشکیان به سورۀ مبارکه الرحمن اشاره کرد و گفت: «در آموزش باید همۀ اقشار را در نظر گرفت، نه فقط آنهایی که توانمندی و امکانات مالی و ارتباطات گسترده دارند زیراکه از دل همین محرومان، انسانهایی برمیخیزند که تحولات بزرگ میآفرینند.»
رئیسجمهور با بیان «عَلَّمَ الْقُرْآنَ، خَلَقَ الْإِنْسَانَ، عَلَّمَهُ الْبَیَانَ» و با استناد به احادیث پرتکرار ائمه اطهار(ع)، آموختن و آموزش را از بالاترین امور انسان و جامعه دانست و گفت که صِرف ساختن یکسری مدرسه و ساختمان کفایت نمیکند و هدف اصلی این نیست، بلکه ساخت بستری برای آموزش باکیفیت، هدفمحور و مؤثر هدف اصلی و افق دید دولت است. رئیسجمهور به مهاجرت جوانان و دانشجویان هم اشاره کرد و با اظهار تأسف گفت: «باید فرزندانی تربیت کنیم که نگاهشان به خارج نباشد و همۀ ظرفیت خود را برای آبادانی کشور بهکار بگیرند؛ هنر واقعی این است که علم در خدمت مردم خودمان باشد.»
دکتر پزشکیان حکمتی از امیرالمؤمنین را در ضمیر من بیدار کرد؛ «الْعِلْمُ وِرَاثَهٌ کَرِیمَهٌ؛ علم میراثی گرانبها است.» و خاطرنشان کرد: «اگر روحیۀ خودباوری و تکیه به توانمندیهای شخصی و داخلی در نسل جوان شکل گیرد، ایران از هیچ کشوری عقب نخواهد ماند و میتواند الگو و الهامبخش دیگران باشد و این از مسیر کلاس و آموزشهای شما عزیزان میگذرد.»
مراسم با پژواک دستهای آموزگاران به پایان رسید؛ امروز روز خوبی برای دکتر پزشکیان بود.