چابهار گنج دستنخورده ایران برای تجارت و ترانزیت کالا است. در سالهای اخیر، مزایا و فرصتهای آن نادیده گرفتهشدهاند و اقدامات درخوری برای تجاریسازی این بندر صورت نگرفتهاست.
محمدمهدی کریمیقهی، کارشناس حملونقل و ترانزیت، در یادداشتی توجه به خط ریلی چابهار- سرخس را کلید توسعه نوار شرقی کشور نامیده و چابهار را یک ظرفیت ژئوپلیتیکی مناسب در اتصال به مناطق اقتصادی مختلف با یکدیگر و تامین منافع آنها معرفی کرده است
او این یادداشت را در اختیار پایگاه اطلاعرسانی دکتر مسعود پزشکیان قرار داده است. متن کامل آن را در ادامه میتوانید بخوانید:
«بندر چابهار میتواند نقش مهمی را در صادرات و واردات کشورهای آسیای مرکزی با شبهجزیره هند و حتی جنوب شرق آسیا بازی کند. همچنین این بندر ظرفیت گستردهای برای ارتباط اوراسیا، روسیه و بلاروس با کشورهای عربی و آفریقایی دارد که باید در سالهای نزدیک، این ظرفیت نیز فعال گردد و تجاری شود.
در واقع، چابهار بهعنوان یک شاهراه مهم ترانزیتی بین شرق-غرب و شمال-جنوب با اهمیت ژئوپلیتیکی و اقتصادی برجسته، برای آینده اقتصادی ایران و منطقه حائز اهمیت است. در دهه اخیر موضوع بندر چابهار، در ارتباط با گسترش توانمندیهای منطقه غرب آسیا و اقتصاد شرق به وفور مطرح شدهاست.
طی سالهای اخیر تأکیدهای مکرر مقام معظم رهبری منجر به این شدهاست که همت ملی برای ساخت و توسعه بندر چابهار و تمامی موارد مرتبط از جمله راه و راهآهن، بسیج شود و تاکنون سرمایهگذاریهای خوبی اتفاق بیفتد. تأکیدهای ایشان براساس اهمیت و توسعه همکاریهای اقتصادی با کشورهای غیرغربی و غیراروپایی در شرایط کنونی به منظور حرکت به سوی امنیت اقتصادی-منطقهای پایدار، توسعه شرق و جنوب شرق کشور و دستیابی به موقعیت برتر در نظم نوین جهانی، صورت گرفتهاست.
مسیر 7200 کیلومتری کریدور بینالمللی شمال-جنوب (INSTC) که در اوایل دهه 2000، به عنوان جایگزینی برای مسیر استاندارد و سنتی دریایی (از کانال سوئز به سمت دریای مدیترانه) معرفی شده بود، کریدور مورد علاقه هندیها و روسها برای دسترسی به بازارهای آسیای مرکزی، قفقاز و اروپا و همچنین جنوب شرق آسیا است.
این کریدور، دارای سه شاخه است: شاخه شرقی (هند-ایران-آسیای مرکزی (همچنین افغانستان)-روسیه-اروپای شرقی و شمالی)، شاخه میانی (هند-ایران-دریای خزر-روسیه-اروپای شرقی و شمالی) و شاخه غربی (هند-ایران-آذربایجان-روسیه-اروپای شرقی و شمالی).
شاخه شرقی کریدور شمال-جنوب که اتصال کشورهای آسیای مرکزی و افغانستان را با شبهقاره هند فراهم میکند، نیازمند توسعه بندر چابهار است که قرارداد 10 ساله آن با هندیها به ارزش ۱۲۰ میلیون دلار امضا شدهاست.
چابهار گنج دستنخورده ایران برای تجارت و ترانزیت کالا است. در سالهای اخیر، مزایا و فرصتهای آن نادیده گرفتهشدهاند و اقدامات درخوری برای تجاریسازی این بندر صورت نگرفتهاست.
در شرایط فعلی، راهاندازی هر چه سریعتر این کریدور (آسیای مرکزی و افغانستان- چابهار- شبهقاره هند و جنوب شرق آسیا)، گشایش قابلتوجهی در مسائل راهبردی و اقتصادی کشور را رقم خواهد زد. بنابر اجماع نظر کارشناسان داخلی و خارجی، چابهار در آینده ژئوپلیتیک و اقتصادی کشور و تنظیم جایگاه ایران در نظم نوین جهانی نقش بهسزایی دارد، در کنار قرارداد با شرکت IPGL هند، نیاز است تا با استفاده از پیشنهادی تجاری برد-برد، از ظرفیت سایر کشورهای ذینفع، در توسعه چابهار و پسکرانه آن استفاده شود.
پیشنهاد میشود که اپراتوری اسکلهای از بندر شهید بهشتی چابهار و ساخت و بهرهبرداری خط ریلی یکپارچه چابهار-سرخس به بخش غیردولتی واگذار گردد تا با استفاده از همسوسازی منافع بخش غیردولتی، اهداف تحول در امنیت و توسعه شرق کشور، اشتغالزایی، همبستگی منافع اقتصادی به منظور انعطافپذیری در مقابله با تحریمهای ظالمانه، احیای نقش فعال در زنجیره ارزش منطقهای و فراتر از آن، تنظیم منافع مشترک مردم-دولت، محقق میشود.»