رسانه‌ها، در روزهای پایانی سال ۱۴۰۳، تصویری جامع از وضعیت سیاسی و اجتماعی و اقتصادی ارائه می‌کنند. شباهت این یادداشت‌ها در پیش‌بینی‌ناپذیر خواندن وضعیت سیاسی و پیچیدگی اوضاع اقتصادی و اجتماعی جامعه ایران است.
عبدالرضا خزایی، روزنامه‌نگار، نیز در یادداشتی تصویری را از سال گذشته ارائه کرده و معتقد است با وجود بحران‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی دولت چهاردهم عملکرد درخشانی داشته است. متن کامل این یادداشت به شرح زیر است:
دولت دکتر مسعود پزشکیان در سال ۱۴۰۳ در شرایطی به قدرت رسید که کشور با چالش‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی فراوانی روبه‌رو بود. انتخاباتی زودهنگام و بحران‌های متعدد سیاسی، از جمله حادثه بالگرد رئیس‌جمهور به ایجاد فضایی پیچیده و پرتنش در کشور منجر شد. در این شرایط، دولت جدید مجبور بود هم با بحران‌های داخلی و خارجی مقابله کند و هم شرایط همبستگی در جامعه با توجه به تنوع افکار و گرایش‌ها را فراهم آورد. علی‌رغم مشکلات و سنگ‌اندازی‌های موجود، دولت پزشکیان در سال ۱۴۰۳ و در مدت زمان کوتاه، توانست دستاوردهای قابل توجهی در زمینه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی به دست آورد که با شهادت بسیاری از تحلیلگران، در تاریخ معاصر ایران بی‌سابقه بود.
کارنامه اقتصادی
در زمینه اقتصادی، دولت با نرخ تورم بالا، کاهش قدرت خرید مردم و فشارهای اقتصادی بین‌المللی روبه‌رو بود. اما اقدامات مؤثری از جمله تنظیم بودجه ضد تورمی، افزایش تولید داخلی و سیاست‌های حمایت از صنایع کلیدی کشور را در دستور کار قرار داد. این اقدامات، علی‌رغم تمام چالش‌ها، توانستند شرایط اقتصادی کشور را در یک مسیر رو به بهبود قرار دهند. در زمینه اجتماعی و سیاسی نیز، دولت پزشکیان با سیاست‌هایی نظیر تلاش برای کاهش فضای دو قطبی و توجه ویژه به مسائل معیشتی و رفاهی مردم، سعی در حفظ آرامش و اتحاد ملی داشت.
دولت پزشکیان توانست در سال ۱۴۰۳ در حوزه اقتصادی نتایج مثبتی به دست آورد که می‌تواند در تاریخ جمهوری اسلامی ایران نقطه عطفی باشد. این دستاوردها، در شرایطی که بسیاری از تحلیلگران نسبت به توانایی دولت در مهار بحران‌های اقتصادی تردید داشتند، حاصل شد. مهم‌ترین اقداماتی که دولت در این زمینه انجام داد، تدوین بودجه ضد تورمی و حمایت از صنایع داخلی بود. به گفته کارشناسان این اقدامات در آینده قطعاً رشد اقتصادی کشور را در راستای بهبود شرایط معیشتی مردم پیش خواهد برد.
طبق آمارها، دولت پزشکیان با اجرای سیاست‌های اقتصادی منسجم توانسته نرخ تورم را در مقایسه با سال‌های گذشته کنترل کند. نرخ تورم در سال ۱۴۰۳ به‌طور میانگین در حدود ۴۰ درصد باقی ماند، در حالی که در سال‌های گذشته این نرخ به بیش از ۴۵ درصد هم می‌رسید. دولت با افزایش تولیدات داخلی و کاهش وابستگی به واردات، توانست قیمت‌ها را در برخی از کالاهای اساسی مهار کند. در کنار این، افزایش تولید داخلی به‌ویژه در بخش‌های کشاورزی، صنعتی و معدنی باعث شد که صادرات غیرنفتی ایران در سال ۱۴۰۳ رشد چشمگیری داشته باشد.
دولت پزشکیان در سال ۱۴۰۳، علاوه بر اقدامات کوتاه‌مدت، برنامه‌های بلندمدت خود را نیز به‌طور جدی پیگیری کرد. یکی از برنامه‌های اصلی دولت در این سال، رفع ناترازی‌ها و برنامه‌های اصلاح ساختار اقتصادی کشور بود. دولت با هدف ساماندهی به منابع ملی و بهبود بهره‌وری در بخش‌های مختلف اقتصادی، طرح‌هایی را برای کاهش وابستگی به نفت و توسعه اقتصاد دانش‌بنیان ارائه داد. این اقدامات به‌ویژه در راستای کاهش مشکلات ساختاری و هدایت منابع به سمت سرمایه‌گذاری‌های پایدار برای توسعه بلندمدت کشور اجرا شد.
کارنامه اجتماعی
دولت پزشکیان در حوزه اجتماعی نیز تلاش‌های زیادی را برای کاهش شکاف‌های اجتماعی و کاهش فشارهای معیشتی مردم انجام داد. از مهم‌ترین این اقدامات می‌توان به طرح‌های حمایتی دولت اشاره کرد که برای تقویت حمایت از اقشار ضعیف و کم‌درآمد کشور اجرا شد. دولت با تدوین برنامه‌هایی مانند افزایش یارانه‌ها، اعطای تسهیلات به اقشار کم‌درآمد و تقویت شبکه‌های اجتماعی، تلاش کرد تا از فشارهای اقتصادی بر مردم بکاهد. این برنامه‌ها موجب افزایش اعتماد عمومی و کاهش نارضایتی‌ها در سطح جامعه شد.
یکی از مهم‌ترین چالش‌های اجتماعی که دولت در سال ۱۴۰۳ با آن مواجه بود، مسئله فضای دو قطبی در کشور بود. در شرایطی که جامعه ایران به‌شدت به دو اردوگاه سیاسی تقسیم شده، دولت پزشکیان با تأکید بر وحدت ملی و دوری از دعواهای سیاسی و اجتماعی، سعی در کاهش این شکاف‌ها داشته است. مسعود پزشکیان بارها تأکید کرده که برای پیشرفت کشور باید همه به‌ویژه نخبگان و فعالان سیاسی به‌جای دامن زدن به اختلافات، در راستای منافع عمومی و وحدت ملی حرکت کنند. این رویکرد دولت در سال ۱۴۰۳ توانست فضا را برای گفت‌وگو و تعامل میان اقشار مختلف جامعه فراهم آورد و به کاهش تنش‌های سیاسی کمک کند. آمارها نیز نشان می‌دهند که حمایت از دولت در سال ۱۴۰۳ در مقایسه با سال‌های گذشته رشد داشته است. این امر نشان‌دهنده موفقیت دولت در ایجاد فضای اعتماد و تعامل میان مردم و مسئولان بوده است.
یکی دیگر از چالش‌های بزرگ دولت پزشکیان در سال ۱۴۰۳، مسئله فیلترینگ و محدودیت‌های اینترنتی بود. در سال‌های گذشته، فضای مجازی به یکی از ابزارهای مهم برای اعتراضات اجتماعی تبدیل شده بود و دولت‌های مختلف برای مدیریت این فضا، سیاست‌های مختلفی را اتخاذ کرده بودند. دولت پزشکیان در این زمینه نیز تلاش کرد تا با حفظ امنیت کشور، حقوق شهروندان در استفاده از اینترنت را نیز مورد توجه قرار دهد. با وجود انتقادات فراوان از سوی برخی گروه‌ها و نهادها، دولت توانست سیاست‌های خود را در این زمینه به گونه‌ای پیش ببرد که هم امنیت کشور حفظ شود و هم از بروز بحران‌های اجتماعی جلوگیری گردد. اقدامات دولت در زمینه فیلترینگ و نظارت بر فضای مجازی، علی‌رغم محدودیت‌ها، توانست از بروز بحران‌های امنیتی جلوگیری کند.
همچنین، برنامه عدالت اجتماعی یکی از اولویت‌های اساسی دولت در سال ۱۴۰۳ بود. دولت پزشکیان به‌ویژه بر ارائه خدمات به اقشار آسیب‌پذیر و کم‌درآمد جامعه تأکید داشت. از مهم‌ترین اقداماتی که در این زمینه انجام شد، تقویت نظام تأمین اجتماعی، گسترش پوشش بیمه‌ای و تدوین برنامه‌های حمایتی برای گروه‌های مختلف اجتماعی بود. این اقدامات به‌طور خاص برای کاهش فقر و نابرابری‌ها در کشور طراحی شدند و با هدف تحقق عدالت اجتماعی در دولت پزشکیان مورد توجه قرار گرفتند.
کارنامه سیاست خارجی
در عرصه بین‌المللی، دولت پزشکیان اقدامات مؤثری برای بازسازی روابط ایران با کشورهای غربی انجام داد. مذاکرات هسته‌ای و تلاش برای احیای برجام از جمله مهم‌ترین اولویت‌های سیاست خارجی دولت در سال ۱۴۰۳ بود. اگرچه نتایج نهایی مذاکرات به‌طور کامل حاصل نشد، اما دولت پزشکیان توانست در این زمینه گام‌های بلندی بردارد. بازگشت به بازارهای بین‌المللی و کاهش تحریم‌ها موجب شد که ایران بتواند به صادرات نفتی خود سرعت ببخشد. در این راستا، صادرات نفت ایران در سال ۱۴۰۳ با رشد چشمگیری همراه بود و توانست به رشد اقتصادی کشور کمک کند.
امیدی برای ۱۴۰۴
سال ۱۴۰۳ برای دولت دکتر مسعود پزشکیان با تمامی بحران‌ها و چالش‌هایی که در پیش داشت، یک سال موفق و سرنوشت‌ساز بود. دستاوردهای دولت در این سال و در مدت کوتاه، نه تنها در زمینه اقتصادی، بلکه در عرصه‌های اجتماعی، سیاسی و بین‌المللی درخشان بود. در این سال، دولت توانست با مدیریت هوشمندانه و سیاست‌های دقیق، بحران‌ها را تا حدود زیادی پشت سر بگذارد و دستاوردهای قابل توجهی را به ثبت برساند که می‌تواند زمینه‌ساز تحولاتی مثبت برای سال‌های آتی باشد. در آستانه ورود به سال جدید، یعنی سال ۱۴۰۴، این موفقیت‌ها نویدبخش روزهایی روشن‌تر برای کشور است. دولت پزشکیان با توجه به همه مشکلات و چالش‌های پیش‌رو، توانسته است به‌خوبی مسیر حرکت کشور را به سمت توسعه و پیشرفت هموار کند و این مسیر را با برنامه‌هایی همچون عدالت اجتماعی، برنامه‌های اقتصادی کلان و اصلاحات ساختاری، بیش از پیش تقویت کند. از این رو، می‌توان با امیدواری بیشتری به آینده نگریست و چشم‌اندازهای مثبت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را برای ایران در سال جدید انتظار داشت.
