یک روزنامهنگار، در یادداشتی با برشمردن اولویتهای دولت چهاردهم به کارنامه آن در سال گذشته نگاهی داشته و برکناری دبیری از معاونت پارلمانی را «عمل به وعده» خوانده است. عبدالرضا خزایی در زمینههای مختلف راهکارهایی نیز برای پیشبرد اهداف دولت برشمرده است و برکناری معاون پارلمانی را نشانهای از اراده جدی در حفظ انضباط اداری و جلوگیری از بروز تخلفات مدیریتی میداند.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دکتر مسعود پزشکیان، متن کامل یادداشت این روزنامهنگار به شرح زیر است:
دولت چهاردهم، با هدایت دکتر مسعود پزشکیان، در شرایطی دشوار و بحرانی به قدرت رسید. تورم فزاینده، رکود اقتصادی، افزایش بیرویه قیمتها و بحرانهای اجتماعی و فرهنگی، فشارهای زیادی به مردم وارد کرده بود. علاوه بر این، بیاعتمادی گستردهای در میان جامعه، بهویژه در مورد کارآمدی و صداقت دولتها، وجود داشت. به این ترتیب، دولت پزشکیان وارد صحنه شد تا با تکیه بر اصول حکمرانی کارآمد، رفاه مردم را تأمین و اعتماد عمومی را بازسازی کند. در چنین شرایطی، چالشها نهتنها از نظر اقتصادی و اجتماعی، بلکه در حوزه سیاسی و مدیریتی نیز پیچیدگیهای خاص خود را بروز و نیاز به یک رویکرد جدید و متوازن در مدیریت کشور داشت.
حفظ ثبات در سطوح اجرایی و مدیریتی
یکی از اولویتهای اصلی دولت پزشکیان حفظ ثبات در سطوح اجرایی و مدیریتی کشور بود. در حالی که دولتهای پیشین با تغییرات گسترده و مداوم در مدیریت اجرایی کشور به دنبال تحول بودند، دولت پزشکیان بهطور هوشمندانه از این روند پرهیز کرده و تلاش کرد تا با حداقل تغییرات، از هرگونه بیثباتی مدیریتی جلوگیری کند. این اقدام، که به نظر میرسید دولت را از ورود به فرآیندهای طولانی و پرهزینه تغییرات مدیریتی حفظ کرده باشد، در عین حال، امکان بهرهبرداری مؤثر از ظرفیتهای مدیریتی موجود را فراهم کرد. با این حال، با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی پیچیده و نیاز به بهروزرسانی سیاستها و اجرای تغییرات بنیادی، دولت باید با نگاه ویژه به شایستهسالاری و ایجاد سیستمهای ارزیابی دقیقتر، اقدام به معرفی مدیران جوان و شایسته کند. همچنین، گسترش دورههای آموزشی مدیریتی و تخصصی برای ارتقاء مهارتهای مدیریتی در سطح کشور میتواند نقشی حیاتی در تقویت این سیاست ایفا کند.
توانمندسازی زنان در عرصههای مدیریتی
در زمینه مدیریت منابع انسانی و توانمندسازی زنان، دولت پزشکیان با نگاه پیشرفتهای وارد عمل شد. در گذشته، حضور زنان در سطوح مدیریتی کشور بسیار محدود بود و تغییرات در این بخش به کندی پیش میرفت. دولت پزشکیان با اقدامات هدفمند و قانونی، گامهای مؤثری برای افزایش حضور زنان در عرصههای مدیریتی و تصمیمگیری برداشت. اختصاص سمتهای کلیدی به زنان و به کارگیری آنها در زمینههای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، نشاندهنده تعهد دولت به ایجاد برابری جنسیتی است. با این حال، برای تضمین تداوم و گسترش این روند، باید قوانین حمایتی بیشتری در راستای توانمندسازی زنان تدوین و اجرایی شود. بهطور مشخص، تقویت سیستمهای آموزشی و مدیریتی برای زنان در سطوح مختلف و ایجاد فضای حمایتی در محلهای کاری، گامی بزرگ در جهت تحقق عدالت جنسیتی خواهد بود. پیشنهاد میشود دولت به شکل ویژه به آموزش زنان در حوزههای تخصصی و مدیریتی اهمیت دهد و نهادهای دولتی باید برای ارائه فرصتهای شغلی برابر به زنان در سطح ارشد تلاش کنند. همچنین، ایجاد مشوقهای اقتصادی و پاداشهای مالی برای کارفرمایان که به استخدام زنان در پستهای مدیریتی پرداختهاند، میتواند روند جذب زنان در ردههای بالای مدیریتی را تسریع کند.
مقابله با بحران کمبود فضای آموزشی
یکی از مسائل مهم دیگری که دولت در ماههای گذشته به آن توجه کرده است، بحران کمبود فضای آموزشی در کشور بود. مدارس در بسیاری از مناطق با کمبود فضا، امکانات ناکافی و شرایط سخت روبهرو بودند و این امر موجب کاهش کیفیت آموزش و رنجش خانوادهها شد. در پاسخ به این چالش، دولت پزشکیان برنامهای ساختاری برای رفع این مشکل تدوین کرده است که تا مهر سال آینده به نقطهای خواهد رسید که دیگر کمبود فضا در حوزه آموزش و پرورش نخواهیم داشت. این طرح که به خودی خود نیازمند تخصیص منابع کلان و همکاریهای بین بخشی است، به کمک خیرین مدرسهساز، بخش خصوصی و نهادهای دولتی، میتواند نقطه عطفی در بهبود کیفیت آموزشی کشور باشد. با این حال، راهکارهایی برای تسریع در تحقق این هدف میتواند شامل استفاده از فضاهای بلااستفاده یا نیمهفعال، ایجاد مدارس دو شیفته در مقاطع خاص و به کارگیری روشهای نوین آموزش آنلاین و ترکیبی (هیبریدی) باشد. همچنین، همکاری با مؤسسات بینالمللی و جلب حمایت مالی برای ساخت مدارس جدید میتواند به تسریع در رفع این مشکل کمک کند. در همین راستا، توجه ویژه به تقویت سیستمهای نظارتی برای اطمینان از اجرای صحیح و به موقع پروژهها و تخصیص منابع به مناطق محروم و کمبرخوردار میتواند از عوامل مؤثر در رسیدن به این هدف باشد.
وفاق اجتماعی و فرهنگی میان گروههای مختلف
در زمینه فرهنگ، بهویژه وفاق اجتماعی و فرهنگی میان گروههای مختلف، دولت پزشکیان تأکید ویژهای داشته است. در سالهای اخیر، شکافهای اجتماعی و فرهنگی در کشور به دلیل سیاستهای نادرست و نبود توجه کافی به تنوعهای قومی و مذهبی عمیقتر شده بود. دولت پزشکیان، با رویکردی اصولی و جامع، به دنبال ایجاد وفاق فرهنگی و اجتماعی در سطح کشور است. بهویژه در شرایط کنونی که بحرانهای اقتصادی و اجتماعی میتواند باعث تقویت شکافها و تنشها در جامعه شود، دولت باید با تقویت برنامههای گفتوگومحور، حمایت از تنوع فرهنگی و معرفی آثار و اندیشههای مختلف، به وفاق و همدلی میان گروههای مختلف اجتماعی دامن بزند. برای تحقق این هدف، دولت باید بودجههای فرهنگی را به سمت پروژههای مشترک اجتماعی و فرهنگی سوق دهد که در آن اقوام، ادیان و گروههای مختلف در تعامل با یکدیگر قرار گیرند. علاوه بر این، ایجاد فضایی برای ابراز نظر و بحثهای سالم در رسانهها، دانشگاهها و سایر نهادها میتواند منجر به همافزایی و گفتوگوی میان گروههای مختلف گردد. همچنین، طراحی برنامههای آموزشی در مدارس برای آشنایی با فرهنگها و زبانهای مختلف و تقویت فرهنگ گفتوگوی میان نسلها، میتواند به همبستگی و پویایی اجتماعی کمک کند.
اصلاحات مالی و اقتصادی برای تقویت ثبات مالی کشور
یکی از بزرگترین چالشهای اقتصادی که دولت پزشکیان با آن روبهرو شد، مشکلات ساختاری در نظام بودجهریزی و مالی کشور بود. افزایش قیمتها، تورم فزاینده و فشارهای اقتصادی داخلی و خارجی، در کنار نبود همکاری کافی از سوی مجلس در تصویب برخی قوانین اقتصادی، دولت را در موقعیتی دشوار قرار داد. با وجود این فشارها، دولت توانست در زمینه مدیریت بودجه و تنظیم آن، با کمترین آسیب و کمترین تأثیر منفی بر بخشهای حیاتی جامعه، به تعادلی نسبی برسد. برای حفظ و تقویت این تعادل، دولت باید در همکاری با مجلس و دیگر نهادهای اقتصادی، اصلاحات مالی و مالیاتی گستردهای را در دستور کار قرار دهد. بهطور خاص، توجه ویژه به بهینهسازی منابع درآمدی، کاهش هزینههای غیرضروری و تخصیص منابع به اولویتهای اقتصادی، نظیر تولید داخلی، میتواند از طریق اصلاحات اقتصادی، به ثبات مالی کشور کمک کند. همچنین، ایجاد سیستمهای مالیاتی عادلانهتر و شفاف، میتواند منبعی پایدار برای تأمین منابع مالی کشور فراهم آورد. در این زمینه، اصلاحات ساختاری در نظام بانکی و مالی، با هدف کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و جلب سرمایهگذاریهای داخلی و خارجی، بهویژه در پروژههای زیربنایی و بخشهای اقتصادی مولد، میتواند باعث ارتقاء پایدار منابع مالی کشور شود.
دیپلماسی فعال و تلاش برای احیای برجام
در حوزه بینالمللی نیز، دولت پزشکیان با تلاشهای دیپلماتیک مستمر در راستای احیای برجام و تقویت روابط با قدرتهای جهانی گامهای مؤثری برداشت. این تلاشها، بهویژه در زمینههای اقتصادی و تجاری، میتواند در کاهش تحریمها و تقویت موقعیت ایران در عرصه جهانی تأثیرگذار باشد. با این حال، برای تحقق توافقی پایدار، دولت باید بهطور مستمر بر ارتقای روابط با کشورهای همسایه و فعال کردن کانالهای دیپلماتیک در راستای حفظ منافع ملی تأکید کند. برگزاری نشستهای دیپلماتیک و تداوم گفتوگو با طرفهای مختلف میتواند نقش مهمی در ایجاد فضای مثبت و پایدار در سطح بینالمللی ایفا کند.
دستاوردها و چالشها
دولت پزشکیان در این شرایط دشوار توانسته است مسیرهای موفقیت را ترسیم کند. این دولت تلاش دارد با اجرای سیاستهای اصلاحی، از بحرانهای اقتصادی و اجتماعی عبور کند و این مسیر نیازمند همافزایی میان تمامی ارکان کشور است؛ دولت بهتنهایی نمیتواند از پس همه چالشها برآید، بلکه نیاز به همراهی و مشارکت نخبگان، فعالان اقتصادی، جامعه مدنی و مردم دارد. بیتردید، موفقیت هر برنامهای در گرو حمایت عمومی و درک متقابل میان مردم و حاکمیت است. از سوی دیگر، نهادهای تصمیمساز همچون مجلس و قوه قضائیه نیز باید با درک شرایط حساس کشور، زمینه را برای اجرای سیاستهای اصلاحی دولت فراهم کنند. اکنون که دولت چهاردهم از سختترین آزمونها عبور کرده، فرصت آن رسیده است که با نگاه به آینده، با استفاده از تجربیات گذشته، سیاستگذاریهای دقیقتر و برنامهریزیهای بلندمدت، مسیر توسعه پایدار کشور را هموار کند و اعتماد ازدسترفته را بازسازی نماید.
عمل به وعده
در راستای اجرای وعدههای خود، دولت پزشکیان تصمیمی اساسی گرفت و شهرام دبیری، معاون سابق پارلمانی رئیسجمهور که بهطور ویژه در ایام نوروز به سفر غیرمجاز به قطب جنوب رفته بود، از سمت خود برکنار شد. این اقدام دولت پزشکیان نشانهای از اراده جدی در حفظ انضباط اداری و جلوگیری از بروز تخلفات مدیریتی بود. در واکنش سریع دولت، برکناری دبیری بهعنوان اقدامی مؤثر برای بازگرداندن اعتماد عمومی و نشان دادن عزم دولت در مقابله با هرگونه سوءاستفاده از موقعیتهای دولتی صورت گرفت. این تصمیم در عین حال پیامی واضح به دیگر مقامات دولتی است که تخلفات و بیتوجهی به مسئولیتهای دولتی بیپاسخ نمیماند.
سخن آخر
دولت پزشکیان توانسته با استراتژیهای متوازن و حکمرانی کارآمد در برابر بحرانهای پیچیده کشور ایستادگی کند و به بازسازی اعتماد عمومی بپردازد. از اصلاحات مالی گرفته تا مدیریت بحرانهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، این دولت گامهای مؤثری برداشته است. با این حال، چالشهای موجود در برخی سطوح همچنان به قوت خود باقیاند و نیازمند توجه بیشتر و سیاستگذاری دقیقتر هستند.
دولت با تمرکز بر بهبود زیرساختهای اقتصادی، کاهش شکافهای اجتماعی، توانمندسازی زنان و رفع بحران کمبود فضاهای آموزشی، قدمهای مثبتی برداشته است، اما برای تثبیت این دستاوردها باید به دقت بر منابع داخلی و خارجی تمرکز کند. در حوزه سیاست خارجی نیز، احیای برجام و تقویت روابط جهانی میتواند به کاهش تحریمها و تقویت موقعیت ایران کمک کند.
سال جدید فرصت مناسبی برای دولت فراهم کرده است تا با بهرهگیری از تجربیات گذشته و با همکاری مردم و نهادهای مختلف، مسیر پیشرفت کشور را هموارتر کند. امید است که در این سال، دولت با تلاش بیشتر در حل مشکلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، شاهد دوران جدیدی از رشد و توسعه پایدار باشد.